Boerenbond luidt alarmbel: zonder rechtszekere technieken zijn opgelegde stikstofdoelstellingen onhaalbaar
Boerenbond vraagt een opschorting van de maatregel uit het stikstofdecreet waarbij rundveehouders tegen het einde van dit jaar 5% stikstof moeten reduceren, de zogenaamde '5%-maatregel', zolang er geen duidelijkheid is over de toepasbaarheid en de reductiepercentages van de stikstofverlagende maatregelen. De deadline van 31 december 2025 is in het huidig rechtsonzeker klimaat onhaalbaar, stelt de landbouworganisatie.
“Men verwacht van de landbouwers grote investeringen in maatregelen om stikstofuitstoot te reduceren, maar onderweg stelt men de toepassing en efficiëntie van die maatregelen in vraag. Dat is ongehoord. De Vlaamse overheid moet eerst voor duidelijkheid en rechtszekere technieken zorgen alvorens op deze verplichting te handhaven”, zegt Boerenbond-voorzitter Lode Ceyssens.
Begin 2024 keurde het Vlaams parlement het stikstofdecreet goed. Dit decreet stelt dat tegen eind 2025 de melkvee- en vleesveehouders een tussentijdse emissiereductie-inspanning van 5% moeten realiseren. Tegen 2030 wordt een reductie van 25% verwacht van de melkveehouders.
Rechtsonzekerheid is gigantisch
Door de techniciteit en de grote onduidelijkheid over de concrete uitvoering van de stikstofverplichtingen blijft het onzekerheid troef.
“De voorbije maanden zijn meldingen en vergunningen aangevochten, werden de kritische depositiewaarden (KDW) aangepast waardoor ook de impactscores van bedrijven veranderen en stelt het Wetenschappelijk Comité Luchtemissies Veehouderij (WeComV) in een advies het rendement van emissiereducerende maatregelen in vraag. In dergelijk klimaat worden dan van landbouwers grote investeringen verwacht zoals in mestrobots en emissiearme stalvloeren. Aan elk van die maatregelen is een reductiepercentage gekoppeld, maar louter door theoretisch onderzoek worden deze 'en cours de route’ in vraag gesteld. Dat is ongehoord, onverantwoord en onrespectvol naar de landbouwers toe. Dit gaat over het voortbestaan van hun bedrijf”, stelt Lode Ceyssens.
Boerenbond benadrukte de onhaalbaarheid van de deadline al in april. Volgens een bevraging verwachtte toen 80% van de rundveehouders problemen om de tussentijdse reductiedoelstelling van 5% tegen eind dit jaar te kunnen verwezenlijken.
Lode Ceyssens: “Landbouwers zijn bereid om inspanningen te leveren, maar dan is er nood aan meer toepasbare maatregelen en mag er onderweg niet gemorreld worden aan eerder vastgelegde reductiepercentages. Er werd ons in april een pragmatische aanpak beloofd, maar intussen nog geen duidelijkheid.”
Juridische procedures versterken twijfel
De recente beslissing van milieuorganisatie Dryade om een procedure op te tegen een meldingsakte van een 5%-maatregelbij de Raad voor Vergunningsbetwistingen, op basis van het advies van de wetenschappelijke commissie (WeComV), onderstreept de instabiliteit van het huidige stikstofkader. Boerenbond betreurt dat deze juridische stappen de rechtsonzekerheid voor landbouwers verder vergroten. Het is onaanvaardbaar dat boeren investeringsbeslissingen moeten nemen in een context waarin het beleid voortdurend voortduren wordt bijgestuurd.
Emissiebeleid
Er is nood aan fundamentele oplossingen die voor toekomstperspectief zorgen voor de boeren. In plaats van te blijven morrelen aan een decreet dat gebouwd is op drijfzand vraagt Boerenbond snel de omslag naar een emissiereductiemodel dat echt rechtszekerheid biedt.
“Een emissiemodel is niet gebaseerd op de neerslag van stikstof, maar op de uitstoot ervan. Die omslag is afgesproken in het Vlaams regeerakkoord. Onze landbouwbedrijven zorgen voor veilig en lokaal voedsel, en staan in voor onze voedselzekerheid. Dat wordt nu allemaal op de helling gezet", aldus Lode Ceyssens.
Opschorting
Boerenbond vraagt alvast een opschorting van de 5%-maatregel tot er juridische en beleidsmatige duidelijkheid is. De organisatie roept de Vlaamse regering op om hier op korte termijn werk van te maken. Enkel zo kan het vertrouwen van de sector worden hersteld en kan er gewerkt worden aan een duurzaam en gedragen stikstofbeleid.
Meer weten?
Gerrit Budts