Eén op drie landbouwers vreest in komende vijf jaar zijn bedrijf vroegtijdig te moeten stopzetten
97% is bezorgd over de impact van het overheidsbeleid op zijn bedrijf
Boerenbond heeft haar leden bevraagd om te peilen naar de bezorgdheden in de land – en tuinbouwsector. 97 procent van de bevraagden maakt zich zorgen over de impact van het overheidsbeleid op zijn of haar bedrijf. Meer dan de helft van de bedrijfsleiders geeft aan de bedrijfsactiviteiten de komende 5 jaar te willen afbouwen, stopzetten of het bedrijf over te laten. En bijna één op drie bedrijfsleiders vreest het bedrijf in de komende vijf jaar, vroeger dan zij hadden voorzien, te moeten stoppen. Boerenbond roept de overheid op om de bezorgdheden van de sector serieus te nemen en rechtszekerheid en toekomstperspectief te bieden.
In het voorjaar van 2024 was het nieuwe stikstofdecreet en de bescherming van landbouwgrond de aanleiding om weken van boerenprotesten te ontketenen. Met het maatregelenpakket voor de landbouwsector trachtte de Vlaamse regering de rust te laten terugkeren en stortten de land – en tuinbouwers zich op de werkzaamheden op het veld of in de stal. Boerenbond peilde de afgelopen week bij haar leden in welke mate de boeren op heden wakker liggen van het beleid.
Ernstige zorgen over het overheidsbeleid
Heel de sector (97%) is bezorgd over de impact van het overheidsbeleid op zijn bedrijf; liefst 44,4% maakt zich ‘zeer’ veel zorgen en 36,2% ‘veel’ zorgen. Slechts 16,7% maakt zich ‘enige’ zorgen. Amper 2,56% maakt zich ‘geen’ zorgen of heeft ‘geen mening’.
1/3 wil in de komende vijf jaar stoppen
De antwoorden op de vraag, “In hoeverre ben je het al of niet eens met volgende uitspraak: Ik vrees dat ik mijn bedrijf tegen 2030 - vroeger dan ik had voorzien - zal moeten stopzetten” liggen in dezelfde lijn. Bijna één op drie (32%) bedrijfsleiders is het ‘eerder’ tot ‘helemaal’ eens met deze uitspraak en vreest dus binnen de vijf jaar ‘vroeger dan voorzien’ te moeten stoppen. Niet helemaal onlogisch, neemt de onzekerheid op lange termijn nog verder toe. Voor 2050 is 21,8% het helemaal eens met deze uitspraak; voor 2030 is dat ‘slechts’ 13.9%.
Bebossing – en natuurbeleid van overheid en natuurorganisaties grootste bedreiging voor landbouwgrond
Ook de toegang tot landbouwgrond bezorgt land – en tuinbouwers grote kopzorgen, enerzijds over de gevolgen van het overheidsbeleid (80,7%), anderzijds over te betaalbaarheid (69,5%). Meer concreet wordt het aankoopbeleid van de Vlaamse overheid als belangrijkste bezorgdheid aangeduid (door 75,8%), onmiddellijk gevolgd door het aankoopbeleid van de natuurorganisaties (69,8%) en de bestemmingswijzigingen naar natuur en bos (63,4%). Pas veel verder volgen het gebruik van landbouwgronden door niet-professionele landbouwers (26%), bestemmingswijzigingen naar wonen, industrie of recreatie (14,1%), te weinig landbouwgrond (6%) en landbouwgrond die langdurig braak ligt en niet verpacht wordt (5,3%).
Boerenbond roept Vlaamse regering op om landbouw als strategische sector te erkennen
De cijfers zijn volgens Boerenbond alarmerend maar het bevestigt wat reeds langer bij leden leeft. Het aantal land – en tuinbouwers dat aangeeft binnen de vijf jaar te stoppen, ligt verontrustend hoog. De Vlaamse overheid is vandaag geen betrouwbare partner met steeds wijzigende regelgeving, zoals het juridisch wankele stikstofdecreet, het afromen van emissierechten, ed.
Lode Ceyssens, voorzitter Boerenbond: “Het is tijd dat land – en tuinbouw als strategische sector erkend wordt en met de nodige prioriteit en planmatigheid wordt aangepakt. De sector draagt bij aan 120.000 jobs en is van strategisch belang om in onze eigen voedselvoorziening te kunnen voorzien. Land – en tuinbouwers moeten net als andere bedrijfsleiders omgaan met zeer veel uitdagingen. Bij land- en tuinbouwers komt daarbovenop de onzekerheid van het weer (en steeds meer ook het klimaat) en de wereldmarkten. Wij vragen de Vlaamse regering om landbouwers rechtszekerheid te geven door een stabiel en duidelijk vergunningenkader, bijvoorbeeld in het kader van stikstof .”
Toegang tot landbouwgrond moet opnieuw prioriteit krijgen
De Vlaamse overheid koopt landbouwgronden aan voor niet-landbouwdoeleinden. Daarnaast heeft zij een ambitieus natuur – en bebossingsbeleid, bijvoorbeeld door natuurbeheerplannen goed te keuren waarin een ruime perimeter voorzien is om natuur te ontwikkelen. Hieruit volgt telkens een mogelijks grote impact op landbouwgrond, doordat er beheers- en aankoopsubsidies voorzien worden voor gronden die binnen deze perimeter gelegen zijn.
“Grond om op te boeren, is essentieel. Land – en tuinbouwers mogen niet in de kou blijven staan als gevolg van het klimaat – en biodiversiteitsbeleid van de overheid. Landbouwers zijn partners in natuurbeheer, geen vijanden. Het is de taak van de overheid om onze voedselproductie te verzekeren en onze duurzame land – en tuinbouwsector te steunen.”
Ter herinnering, Boerenbond haar vragen richting Vlaamse onderhandelaars:
- Werk snel aan een haalbaar stikstofbeleid
- Behoud landbouwgrond voor voedselproductie
- Maak een rechtszeker kader voor vergunningen
- Schaf kalenderlandbouw af en verminder de administratieve lasten
Elisabeth Mertens
Tessa De Prins
Annex grafieken
In hoeverre maak jij voor jouw bedrijf je zorgen over de gevolgen van het overheidsbeleid (blauw)
In hoeverre maak jij voor jouw bedrijf je zorgen over het aankopen van betaalbare landbouwgrond? (rood)
Wat is of zijn je bezorgdheden rond de beschikbaarheid van landbouwgrond?
Overweeg je om tegen 2030 je bedrijf over te laten, je bedrijfsactiviteit sterk af te bouwen of volledig te stoppen met je bedrijf
In hoeverre ben je het al of niet eens met volgende uitspraak:
- Ik vrees dat ik mijn bedrijf tegen 2030 - vroeger dan ik had voorzien - zal moeten stopzetten (blauw)
- Ik vrees dat ik mijn bedrijf tegen 2050 - vroeger dan ik had voorzien - zal moeten stopzetten (rood)
Alle leden van Boerenbond kregen de kans om een online enquête in te vullen van 13 tot 17 september. 1365 leden vulden de vragenlijst in.