Globale toegevoegde waarde land- en tuinbouwsector stijgt licht
maar grote verschillen tussen sectoren
De Vlaamse land- en tuinbouwsector is in 2024 goed voor een toegevoegde waarde van 1,566 miljard euro. Dat is zo’n 4% hoger dan in 2023. Dit blijkt uit de evaluatie van het productiejaar en de raming van de jaarresultaten die Boerenbond elk jaar na de zomervakantie opmaakt. De lichte stijging is vooral te danken aan de werkingskosten die in 2024 verder gedaald zijn want de bruto omzet liep in 2024 met 1,7% terug naar 7,62 miljard euro. De akkerbouwsector heeft het bijzonder hard te verduren dit jaar, de groentensector kent dan weer een globale omzetstijging.
2024 was een zwaar boerenjaar. Door de vele neerslag die er gevallen is, konden boeren niet of laattijdig inzaaien en ligt de hectareopbrengst van verschillende producten lager. Het Blauwtongvirus treft dan weer sinds de zomer de veehouders waardoor zij een lagere melkproductie kennen en dieren verloren. De werkingskosten kenden wel een daling waardoor de omzetdaling in de plantaardige- en dierlijke sectoren wordt opgeheven en er toch sprake is van een hogere toegevoegde waarde ten opzichte van 2023.
Lode Ceyssens, voorzitter Boerenbond: “De globale omzetcijfers vallen beter mee dan initieel verwacht. Maar de euforie van vorig jaar is toch wat gaan liggen. Ondanks dat de toegevoegde waarde licht gestegen is merken we sterke verschillen tussen sectoren, tussen bedrijven en zelfs tussen percelen. Sommige landbouwers hebben echt een heel moeilijk jaar. Eerlijke prijzen en een gelijk speelveld met land- en tuinbouwers zijn voor ons belangrijke punten die verder aangepakt moeten worden.”
Omzet sterk verschillend per sector
Vooral de akkerbouwsector krijgt het hard te verduren met een omzetdaling van 26,3%. Hiermee scoort de sector zelfs ruim onder het vijfjarig gemiddelde, dit terwijl de andere sectoren (nipt) bovengemiddeld scoren. De lage omzet in de akkerbouw is te wijten aan de slechte weersomstandigheden en de lagere opbrengsten. Zo viel de hectareopbrengst van graan 42% lager uit dan in 2023, de totale opbrengst van korrelmaïs zal ruim 32% lager uitvallen tegenover 2023 en de totale suikerproductie in Vlaanderen zou 12,9% lager liggen dan in 2023. Ondanks de veel lagere productie stegen de prijzen niet mee. Koolzaad deed het dan weer wel goed en verwacht wordt dat de omzet 38% hoger zal uitvallen dan in 2023.
Door het natte voorjaar kwam de verkoop van perk- en balkonplanten heel laat op gang waardoor de sector geen al te goed seizoen kende. De sierteeltsector zag haar omzet dan ook met 2% dalen.
De groentensector kent in 2024 een omzetstijging van 7,2%. Dit is vooral te danken aan de prijsstijgingen van komkommers, aubergines, witloof en diepvriesgroenten. Ook de fruitteelt kende een goede eerste acht maanden van het jaar met een globale omzetstijging van 24,4%. Vooral de betere perenoogst in 2023, die in 2024 verkocht wordt, is hier de reden net als de stijgende prijzen voor appelen, peren en aardbeien. In 2024 daalde de perenproductie echter opnieuw naar 279 miljoen kg (-26%).
De dierlijke sector krijgt een omzetdaling van 2,2% te verwerken. Vooral de dalende omzet in de varkenssector (-3,9%) en eieren (-20,6%) zijn hiervan de katalysator. De prijs van eieren is in 2024 opnieuw gedaald na een periode van sterke prijsstijgingen in 2022 en 2023.
Kosten dalen verder
De directe kosten in de land- en tuinbouw daalden in 2024 met 3%. Het is een verdere daling ten opzichte van het absolute recordjaar 2022. De kostendaling in 2024 is uitsluitend toe te wijzen aan de kostendaling voor plantenvoeding en veevoeders, terwijl loonkosten, energiekosten en andere kosten verder stijgen.
De meststoffen kenden de sterkste daling met zo’n 20% tegenover 2023. Veevoeder daalde met 10,8% ten opzichte van een jaar geleden maar met 43,3% vertegenwoordigt het ook het grootste aandeel in de totale kosten. De energiekost, goed voor 13,2% van de totale directe kosten, kende een gemiddelde prijsstijging van 8% waarbij vooral de gasprijs steeg (20%). De elektriciteitsprijs daalde dan weer met 15%. Het prijsniveau van voor de energiecrisis is nog lang niet in zicht.
Het volledige rapport is hier beschikbaar.
Elisabeth Mertens
Tessa De Prins